Zwart-wit.

"Gij ziet geen kleur!" Ik hoor het mijn zalige ploeg zwarte kamermeisjes, allemaal afkomstig uit heel verschillende landen in Afrika, nog steeds herhaaldelijk super verbaasd tegen me zeggen, lang geleden, toen ik nog hoofd housekeeping in een hotel was. Daarmee bedoelden ze dus niet dat ik, 't meest kleurrijk madammeke ooit, kleurenblind was of iets dergelijks. Nee, ze wezen me op het feit dat iemands huidskleur voor mij totaal niets uitmaakt. Voor mijn part mag je gerust purper met groene stippen zijn, of lila met blauwe strepen. In dat geval spreek ik je vermoedelijk wél kinderlijk enthousiast aan over die schitterende veelkleurige teint! hihi... Een goeie mens is een goeie mens, ongeacht z'n afkomst en/of huidskleur. Punt. Bloed is bij iedereen rood, en elk skelet telt in wezen evenveel beenderen en botjes. We hebben meestal evenveel en dezelfde organen, doorgaans op identieke plaats in ons lijf. En we willen ook allemaal hetzelfde: een beetje geluk, een beetje liefde, een veilige plek om te wonen, al dan niet met een gezin en een familie, een klein beetje welvaart en graag ook een toekomst. En respect. Gewoon gerespecteerd worden voor wie en wat we zijn, dat willen we ook allemaal.
Zoveel jaren geleden was die uitspraak van m'n geliefde kamermeisjes (ze vliegen me nog steeds dolenthousiast en overgelukkig om de hals als ik per ongeluk nog eens ergens één van hen tegenkom...) niet meer dan een soort warm en hartelijk compliment voor me. Ik begreep de eigenlijke diepgang van hun verwondering toen nog niet ten volle. Met mijn grote open hart en volledig onschuldige kijk op de wereld en op de mensheid had ik echt niet het idee dat mijn gelijkvormige omgang met mensen, dus ook met hen die eventueel een donkerdere huidskleur hadden, zo uitzonderlijk was...
Racisme wordt ons aangeleerd. Kinderen zien geen 'kleuren'. "Gij zijt mijne vriend", of "gij zijt niet mijne vriend". Meer is het voor hen niet. Invloed van de mensen om je heen, vaak volwassenen die om de één of andere reden -en dat kan heel veel zijn- ooit een sterke menig over iets vormden, en mogelijke ervaringen in jouw leven zelf, gaan langzaam maar zeker die kinderlijk openheid en onschuld verkleuren. Er groeit achterdocht en angst, in alle vlakken in het leven trouwens, en jammer genoeg heel vaak ook wat betreft 'kleur'...
Een groot gevoel van schaamte hangt er nu over me heen. Al een hele tijd trouwens, maar vandaag meer dan ooit. Schaamte omdat ik bij het 'witte' ras hoor. Die groep mensen die zich uitsluitend vanwege hun blanke kleur al eeuwenlang superieur voelen binnen de mensheid, onbetwistbare heer en meester over elke mogelijke andere tint, en vooral over alles en iedereen die enigszins naar zwart neigt. Al heb ik mezelf, met de hand op het hart, weinig te verwijten, toch schaam ik me. Diep, heel erg diep. Zelf geen racist zijn is eigenlijk absoluut niet meer genoeg...
Lang had ik het totaal foute idee dat het hier toch wel redelijk meeviel voor mensen met een donkere huidskleur. De verschrikkelijkste verhalen kwamen, volgens mij, vooral uit Amerika en -hoe bizar eigenlijk- ook uit Afrika. Lang dacht ik dat we hier bij ons allemaal wel redelijk gelijk waren, ik, met mijn immer optimistische blik op de dingen en, zeker toen nog, overtuigd gelovend in de goedheid der mensen... Zo ingesteld zijn is mooi, absoluut, maar zonder onderliggende wijsheid en dik pak realiteitskennis ook behoorlijk naïef... 
Mijn ogen gingen pas wijd open toen ik op een of andere repetitiedag onverwacht een uitgebreid gesprek over 'zwart zijn' had met goede vriend Kalifa, u misschien beter bekend als Obi uit de buurtpolitie. Als piepkleine baby samen met een broertje naar België geadopteerd; bijna antiek Vlaams opgevoed in een fantastisch gezin, warm en ondersteunend, motiverend en stimulerend; opgegroeid tot super sympathieke kerel met bakken talent; met zelfs een gezapig Brasschaats accent af en toe... "In de saccoche!", zult ge misschien reageren, "Geen vuiltje aan de lucht!" Nee, niets is minder waar. Hij kan gerust een paar boeken vullen met duizend-en-één momenten van racisme, puur en alleen vanwege zijn zwarte huid. Het is een ongelofelijke waslijst. En o ja, misschien niet zo dikwijls keihard direct in 't gezicht, dat racisme, maar zoveel vaker beklijvend onderhuids, geniepig kwetsend, heimelijk verstopt in ogenschijnlijk onbelangrijke details. Niet alleen alle mogelijke, vaak ondenkbare vormen van discriminatie zijn pijnlijk, ook de zogenaamde 'positieve discriminatie' kan ronduit beledigend zijn. En al die dingen voeden het gruwelijke gevoel te allen tijde een tweederangsburger te zijn, en te blijven, hoe beroemd je ook mag worden... Zijn verhaal brak m'n hart. Geloof me. En het opende m'n ogen, en m'n oren. 
Kalifa's getuigenis is ondertussen lang niet meer de enige zwarte -letterlijk én figuurlijk- verklaring die ik mocht aanhoren. Elke geweldige zwarte persoon, waarvan ik in mijn leven reeds het geluk had hen of haar te mogen ontmoeten en 'vriend' te noemen, elk van hen heeft exact dezelfde voor mij zo onvoorstelbare verhalen! Zijn we dan écht in al die honderden jaren geen millimeter 'beschaafder' geworden?!?... Weten we dan ondertussen nog altijd niet beter? Waar is de wijsheid? Waar zijn de inzichten? Dit alles is toch niet nieuw!?!... Zijn we dan de vurige woorden alweer vergeten die al die roemrijke voorvechters, die er zelfs hun leven voor riskeerden, tot ons spraken en nog steeds spreken? Mensen als Martin Luther King, Nelson Mandela en Desmond Tutu, maar net zo goed Rosa Parks en Josephine Baker. En niet te vergeten ex-president Barack Obama... Hoe is het in 's hemelsnaam mogelijk?!...
De wereld is allesbehalve 'zwart-wit'. Doe je ogen open en kijk eens om je heen. Absoluut álles op deze blauwe bol is boordevol kleur! Met geen woorden te beschrijven, zo divers en prachtig. Waarom dan mensen sorteren op zwart of wit? Waarom überhaupt dat sorteren trouwens?... Ik schaam me diep. Echt. Ik schaam me, en met een bloedend hart, voor de gehele mensheid.
Ondertussen woon ik al jaren tussen en ken ik heel veel verschillende kleuren mensen. (Het klink me nu zelfs beledigend in de oren, dit op deze manier te schrijven...) En het blijft m'n hart breken, elke dag opnieuw, hoe achteloos en gemakkelijk 'witte' mensen met dikwijls ondoordachte, bijna vanzelfsprekende, vernederende uitspraken over en naar andersgekleurden omgaan. Of het nu een doodgewone buurvrouw is, zomaar iemand op straat of in de winkel, of de zogenoemde 'leiders' van dit land, dat doet er niet toe, ze maken er zich allemaal schuldig aan. "Och, 't is maar een grapje, 't is maar om te lachen", hoor je dan vaak als je er iemand op wijst, en "Iedereen zegt of vindt dat toch!"... Maar geloof me: de onderliggende, ontzettend kwetsende boodschap is aan de andere kant wel binnen, hoor. Ge moogt gerust zijn. Of beter: ongerust...

En 'zwart', ja, dat blijft men het 'ergste' van al vinden. Een zwarte kat brengt ongeluk, ge draagt zwart als ge in de rouw zijt, terroristen kleden zich zwart, overvallers en dieven ook, en heksen. Zwart is de kleur van het Duister en het Kwaad. Zwart staat blijkbaar, bewust of onbewust, altijd symbool voor 'slecht'. Dus, een zwarte medemens, tja, in het hoofd van al die simpeldenkenden en kortzichtigen is dat automatisch ook iets om te mijden als de pest...
Het is mensonterend dat in deze 'moderne' tijden goede, hele gewone, liefdevolle, vaak ook erg getalenteerde, hardwerkende, gedreven mensen, die in álles, behalve alléén maar hun huidskleur, nét als ik zijn, gediscrimineerd, geviseerd, vernederd, genegeerd, mishandeld, gekwetst, geminacht, geïntimideerd, overgeslagen, verwaarloosd en geëlimineerd worden. Zelfs zonder enige betekenisvolle reden. Zomaar. Omdat ze zwart zijn... Ik schaam mij diep, en al helemaal als telg van dat blanke ras.
Ik besef nu ook dat 't niet volstaat om zelf geen racist te zijn. Je moet ook meehelpen om racisme voorgoed uit te roeien... Ik doe mijn best. En ik beloof nog harder mijn best te gaan doen. En ondertussen verontschuldig ik mij oprecht voor al die mogelijke kleine momenten waarop ik zelf ook achteloos en onnadenkend, zij het in handelingen, zij het in woorden, zij het in gedachten, aan kleurdiscriminatie schuldig maakte. ♥️ Xxx